Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) is één van de vijf Europese structuur- en investeringsfondsen (ESIF). Ook het Europees Sociaal Fonds maakt daar deel van uit.

EFRO heeft als doel de economische en sociale cohesie in de Europese Unie te versterken door te zorgen voor evenwicht tussen de regio’s. Dit gebeurt in het kader van 2 doelstellingen: 1. Investeren in groei en werkgelegenheid: met nadruk op de minder ontwikkelde regio’s binnen de Unie, 2. Europese Territoriale Samenwerking: ter bevordering van grensoverschrijdende, transregionale en interregionale samenwerking, kortweg Interreg.

Welke projecten ambieert EFRO?

Voor ‘Slim Vlaanderen’ mikt men op projecten die resulteren in ‘het ontwikkelen van vaardigheden voor slimme specialisatie, industriële transitie en ondernemerschap‘ en op ‘het versterken van onderzoeks- en innovatiecapaciteit‘.

Voor ‘Duurzaam Vlaanderen’ ligt de focus op projecten gericht op ‘Hernieuwbare energie‘ en ‘Duurzame multimodale stedelijke mobiliteit‘. 

EFRO zoekt in 2023 voornamelijk naar (innovatieve) investeringsprojecten, hoewel in sommige gevallen ook werkingsactiviteiten (inhoudelijk/financieel beperkt) zijn toegestaan. 

Er zijn momenteel 4 oproepen gelanceerd, met volgende criteria:

• Voor wie? Elke organisatie met rechtspersoonlijkheid kan een project indienen
• Welke kosten indienen? Investeringen, werking, externe prestaties, personeel en overhead
• Hoeveel steun? 40% van de subsidiabele kosten. Binnen de provincie Limburg bedraagt de EFRO-subsidie maximaal 60%, aangezien Limburg het statuut van transitieregio heeft. Dit kan lager uitvallen naargelang er bepaalde staatsteunregels in het spel zijn.
• Projectduur: investeringsprojecten max. 3 jaar en werkingsprojecten max. 2 jaar

Overzicht van de openstaande oproepen

Oproep ‘Hernieuwbare energie’

Projecten om de hernieuwbare energie én de energie-efficiëntie in Vlaanderen volop te boosten. Het ultieme doel is een totale reorganisatie van het energiesysteem: van productie, levering, opslag tot consumptie. Deze steun is additioneel aan de Ecologiepremie, de Call groene warmte, restwarmte en energie-efficiënte stadsverwarming. EFRO zoekt hierbij naar kleinschalige testcases die hun potentieel in theorie al hebben bewezen maar nog niet in de praktijk. Enkele voorbeelden:

• De verdere uitrol (na succesvolle pilot) van risicovolle projecten met technologieën zoals energieopslag en koppeling van energiesystemen (waterstof of CO₂-opvang en -hergebruik)
• Wegwerken van knelpunten met oog op transitie naar een energiesysteem op basis van hernieuwbare energiebronnen 
• Aanleg warmtenetten (hernieuwbare bronnen – warmtevragers)
• Projecten gericht op de recuperatie van restwarmte 
• Pilots/demo’s voor innovatieve hernieuwbare technologieën waarvan het potentieel nog onvoldoende is onderzocht en aangetoond (risicospreiding en onderzoek haalbaarheid)
• Innovatieve demonstratieprojecten die de circulariteit van windmolens- en zonnepanelensystemen bevordert (want bouw en afbraak vraagt veel energie en bestaan uit kostbare materialen) 

Oproep ‘Versterken onderzoeks- en innovatiecapaciteit’

Met dit thema wil het EFRO de Vlaamse onderzoeks- en innovatiecapaciteit versterken, en stimuleert ze investeringen in (gedeelde) O&O-infrastructuren. EFRO zoekt investeringsprojecten met volgende kenmerken:

• Een gedeelde infrastructuur
• Een hoog TRL-niveau
• Inspelen op relevante vragen van ondernemers 
• Inspelen op maatschappelijke noden (vergrijzing, klimaat,…)
• Opzet volgens triple of quadruple helixmodel (rol overheden en eindgebruikers…)
• Investeringen met een duurzaam karakter 
• Focus op sectoren met groot potentieel voor Vlaamse bedrijven

Oproep ‘Duurzame multimodale stedelijke mobiliteit’

Met dit thema wil het EFRO duurzame multimodale stedelijke mobiliteit in Vlaanderen bevorderen, wat gezien wordt als één van de grootste uitdagingen. De auto blijft immers hét vervoersmiddel bij uitstek en bovendien kan de aansluiting tussen verschillende vervoersmogelijkheden beter. Maar ook het goederenvervoer laat veel ruimte voor verbetering, zoals het verminderen van de CO₂-uitstoot afkomstig van waterwegvervoer, door in te zetten op multimodaliteit. Deze steun is bovendien additioneel aan steunkaders zoals het Fietsfonds, het Vlaamse Kaaienprogramma, Hoppinpunten, … 

Het is bij deze oproep belangrijk dat je project aansluit op het Klimaatplan (Sustainable Energy Action Plan) en het mobiliteitsplan van het lokaal bestuur waar het project wordt uitgevoerd. Een aantal voorbeelden waar EFRO naartoe op zoek is:

• Verdere uitrol van mobipunten als bijdrage aan de modal shift en ontwikkeling van alternatieve / duurzame mobiliteitsmodi, o.m. via het voorzien van aangepaste overstapinfrastructuur, fietsenstallingen, laadpalen, …
• Verdere uitrol fietssnelwegen (fietsinfrastructuur). EFRO zal zich specifiek richten op het wegwerken van knelpunten op deze fietssnelwegen d.m.v. zogenaamde ‘kunstwerken’ 
• Multimodale infrastructuurprojecten specifiek gericht op de omslag van de vrachtwagen naar meer duurzame infrastructuur zoals spoor en binnenvaart
• Lokale distributieprojecten
• Projecten die de randvoorwaarden voor groene mobiliteit verbeteren
• Wegwerken van de barrières die de overstap naar duurzame transportmodi in de weg staan     

Oproep ‘Ontwikkelen van vaardigheden voor slimme specialisatie, industriële transitie en ondernemerschap’
Met dit thema wil EFRO Vlaamse organisaties stimuleren om specifieke vaardigheden (voor slimme specialisatie en industriële transitie & ondernemerschap) te ontwikkelen en/of te versterken via opleidingen of demonstraties. De projecten moeten gericht zijn op de 10 prioritaire domeinen van de Vlaamse Slimme Specialisatie Strategie zijnde duurzame chemie, geavanceerde materialen, slimme maakindustrie, gezondheid, gespecialiseerde logistiek, agro food industrie, elektronische systemen/ Internet of Things/ photonica, energie, cleantech en de blauwe economie met transities rond industrie, klimaat en circulaire economie. Door het grote draagvlak en het groeipotentieel, zullen toekomstige technologische evoluties in deze domeinen volgen, waarbij ondersteuning bij implementeren van deze innovaties noodzakelijk is. Enkele voorbeelden van investeringsprojecten die EFRO wil steunen:

• Belevingsruimtes waar technologische innovaties gedemonstreerd worden zodat ondernemingen meteen zicht krijgen op de technologische mogelijkheden binnen de sector 
• Mobiele opstellingen die innovatieve toepassingen laagdrempelig demonstreren aan bepaalde doelgroepen
• Opleidings- en digitale onderwijsinfrastructuur voor hoogtechnologische profielen (professionele opleiding + volwassenenonderwijs). Deze apparatuur moet toelaten om via de toepassing van innovatieve applicaties op een efficiënte manier competenties en vaardigheden aan te brengen. 
• Ontwikkelen en implementeren van hoogtechnologische applicaties met een maatschappelijke meerwaarde, bijvoorbeeld om werknemers te ondersteunen. Dit kan fysieke (via exoskeletten, automatisch geleide voertuigen,…) of cognitieve ondersteuning zijn (bijvoorbeeld pick to light systemen). Ook hier mikt men op de ontwikkeling van innovatieve producten/diensten die nog niet uitgerold zijn in Vlaanderen

Deadline van deze vier oproepen

Spreekt één van bovenstaande oproepen je aan, dan valt er geen tijd te verliezen. Nog deze maand, tegen uiterlijk 18 november, moeten alle projecten reeds aangemeld zijn. Na goedkeuring van de vooraanmelding dient het volledig project uiterlijk 31 januari 2023 ingediend te zijn.

De volgende EFRO-oproepen worden verwacht in februari 2023.

EFRO Interreg

EFRO Interreg is een verzamelnaam voor meerdere programma’s die – samen met en naast andere lokale, Vlaamse of EU Fondsen – gericht zijn op een slimme, groene en inclusieve groei. Interreg programma’s delen met EFRO Vlaanderen een sterke gerichtheid op een Slimmer en Groener Europa en kunnen beschouwd worden als de internationale samenwerking ‘pendant’ van EFRO Vlaanderen. Want samenwerking met meerdere partners uit verschillende regio’s is een absolute voorwaarde.

Binnen EFRO Interreg kan een onderscheid gemaakt worden tussen drie soorten programma’s die Vlaanderen beheert en uitvoert in samenwerking met andere (EU) regio’s:

• Grensoverschrijdende programma’s die zich richten op actie en investeringsgerichte samenwerking tussen aangrenzende regio’s van buurlanden. Vlaanderen neemt deel aan de programma’s Grensregio Vlaanderen-Nederland, Maas-Rijn en Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen.
• Transnationale programma’s beogen eenzelfde type samenwerking, maar beslaan een groter gebied en zijn gericht op samenwerking tussen een bredere groep EU regio’s. Vlaanderen neemt deel aan de programma’s Noordzee en Noordwest Europa.
• Interregionale programma’s gericht op beleidsleren en kennisuitwisseling tussen regio’s uit heel de Unie. Deze programma’s zijn enkel toegankelijk voor publieke (beleids)instanties. Vlaanderen neemt deel aan de programma’s Interreg Europe, URBACT en INTERACT.

Wie komt in aanmerking

EFRO Interreg financiert in hoofdzaak samenwerkingsgerichte projecten tussen grensoverschrijdende consortia van overheidsinstanties, onderzoeks- en kennisinstellingen en ondernemingen die gericht zijn op een collectief en/of maatschappelijk (lange termijn) belang. 

Interreg programma’s werken ook met projectoproepen die je kan terugvinden op de webpagina Projectoproepen Interreg. De voorbereiding van een aanvraag vergt enige tijd, aangezien er steeds meerdere partners uit verschillende regio’s dienen betrokken te zijn.

Momenteel staat een oproep open om samen te werken met bepaalde regio’s in Nederland: https://www.grensregio.eu/nieuws/2022/samenwerken-in-de-lage-landen-grijp-je-kans. De deadline voor de eerste aanmelding is 9 februari 2023. De preselectie is geweten op 17 mei 2023 en bij een positief advies dient een volledig project tegen 6 oktober 2023 ingediend te worden. Voor het einde van het 2023 weet je dan of je kan starten met je project.

Elk project is mogelijk, zolang er maar grensoverschrijdende samenwerking is en dit past binnen één van volgende vier prioriteiten:

• een slimmer Europa
• een groener Europa
• een socialer Europa
• Europa zonder grenzen

Samenwerking Konnekto

Wij kijken graag vrijblijvend of jouw project past binnen één van de thema’s van de projectoproepen van EFRO. Konnekto heeft reeds lang ervaring met zowel de indiening als de rapportering van EFRO-projecten en het opzetten van duurzame partnerships met organisaties uit verschillende regio’s.

Indien de projectideeën niet passen binnen de openstaande calls, bekijken we graag welke andere subsidiekansen bestaan voor jouw ambities naar een slim en groen Vlaanderen.